Objawy autyzmu
Objawy autyzmu mogą być różnorodne i różnić się pod względem intensywności. Jednak pewne charakterystyczne cechy są wspólne dla osób ze spektrum zaburzeń autystycznych (ASD).
Oto główne objawy autyzmu:
Trudności w komunikacji społecznej
1. Brak lub ograniczona interakcja społeczna:
• Unikanie kontaktu wzrokowego
• Trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu przyjaźni
• Brak adekwatnej reakcji na imię
• Problemy z inicjowaniem i podtrzymywaniem rozmów
• Ograniczone użycie gestów i mimiki
• Trudności w zrozumieniu reakcji i emocji innych ludzi oraz częste wyrażanie własnych uczuć w nietypowy sposób własnych
2. Problemy z komunikacją werbalną i niewerbalną:
• Opóźniony rozwój mowy lub brak mowy
• Trudności w rozpoczynaniu i podtrzymywaniu rozmów
• Nietypowe wzorce mowy (np. echolalia – powtarzanie słów lub zdań)
• Powtarzalne ruchy (np. machanie rękami, kołysanie się
• Silne przywiązanie do rutyn i rytuałów
• Intensywne zainteresowania wąskim zakresem tematów
3. Trudności w rozumieniu norm społecznych:
• Problemy z interpretowaniem gestów, mimiki i tonu głosu
• Brak spontanicznej zabawy w udawanie lub naśladowanie
Ograniczone i powtarzalne wzorce zachowań
1. Powtarzalne ruchy:
• Machanie rękami, kręcenie się, kołysanie
• Powtarzanie tych samych ruchów lub fraz
2. Upór w rutynach:
• Silne przywiązanie do ustalonych rytuałów i rutyn
• Silna reakcja na zmiany w otoczeniu lub codziennym harmonogramie
3. Specyficzne zainteresowania:
• Intensywne zainteresowanie wąskim zakresem tematów
• Fascynacja określonymi obiektami lub częściami przedmiotów
Zaburzenia sensoryczne
1. Nadwrażliwość na bodźce:
• Skrajne reakcje na dźwięki, światło, zapachy lub dotyk
• Dyskomfort lub ból w odpowiedzi na typowe bodźce zmysłowe
2. Niewrażliwość na bodźce:
• Wydaje się, że nie reaguje lub słabo reaguje na ból lub temperaturę
• Poszukiwanie intensywnych wrażeń sensorycznych
Inne objawy
1. Problemy z motoryką:
• Niezręczność ruchowa
• Trudności w koordynacji ruchowej
2. Problemy z jedzeniem:
• Ograniczenia dietetyczne i wybiórczość w jedzeniu
• Preferowanie jedzenia o określonej teksturze lub smaku
Powyższe objawy to wyłącznie wskazówki, mogą być zauważalne już we wczesnym dzieciństwie, chociaż ich intensywność i sposób manifestacji mogą się zmieniać wraz z wiekiem. Wczesna diagnoza i interwencja są kluczowe dla wspierania rozwoju i poprawy jakości życia osób z autyzmem.